"Şiirin Kıyısında" Bir Tarihçi
"Şiirin Kıyısında" Bir Tarihçi
Seçici Kurulunda Ataol Behramoğlu, Egemen Berköz, Muzaffer İlhan Erdost, Turgay Fişekçi ve Doğan Hızlan'ın bulunduğu 2017 Yunus Nadi Şiir Ödülünü, “Şiirin Kıyılarında” kitabıyla Abdülkadir Paksoy, “Gözleri Muhacir” kitabıyla ise İhsan Tevfik paylaştı.
A. Kadir Paksoy’un adını duymama karşın bu kadar üretken ve başarılı olduğunu ancak Ankara’ya gelince ve tanışınca anladım. Kendisi tarihçi, ancak şiirin kıyısından köşesinden tutan biri…
Onun, “Hacı Bektaş Destanı” kitabının Hacı Bektaş Eğitim ve Kültür Derneği tarafından 5. baskısı yapıldığında imza gününe katılmış ve “Destanlarda Kahramanlık Var, Hacı Bektaş Destanı’nda Sevgi ve Barış…” başlığı ile 2 Nisan 2012 tarihinde bir yazı yayınlamıştım (Bkz: Malatya Haber, İnce Düşünceler siteleri). Ayrıca Sanatçılarım sitemde yaşamöyküsünü yayınlamıştım. Bu ödülle birlikte A. Kadir Paksoy’u kutluyor, yapıtları ve ödülleriyle birlikte daha ayrıntılı olarak söz etmek istiyorum.
A. Kadir PAKSOY
10 Mayıs 1954 tarihinde Malatya’nın Darende ilçesinde doğdu. Zeynep Hanım ile kendi deyimiyle, “çiftçi, işçi, çerçi” Mustafa Hilmi Paksoy’un oğludur.
İlk ve ortaokulu burada, liseyi çeşitli ilerde okudu, Osmaniye lisesinde öğrenimini tamamladı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünü bitirmesinin ardından Eskişehir Anadolu Üniversitesi Tarih Bölümünde lisans eğitimi gördü. 1979’da İzmit’te öğretmenlik görevine başladı. 1983’te İstanbul’a atandı (Halkalı/Taştepe Ortaokulu). Öğretmenliğinin yanı sıra bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne devam etti (1983-1984). Doğuda bir köy okulu (Iğdır/Taşburun) öğretmenliğine atanınca hukuk öğrenimini bıraktı. Yurdun çeşitli yerlerinde öğretmenlik yaptıktan sonra Ankara’ya demir attı. 2OO2 yılında Ankara Çankaya Lisesi tarih öğretmenliğinden emekli oldu. Evli ve bir çocuklu olup, Ankara’da yaşıyor.
Malatya Turan Emeksiz lisesinde okurken Nazım Hikmet, Hasan Hüseyin, Enver Gökçe, Şemsi Belli gibi şairlerden etkilenerek ve toplumsal duyarlılığın da etkisiyle şiir yazmaya başladı. İlk şiirleri 1977 yılında Gerçek gazetesinde yayımladı. İlk şiir kitabı ise, Öner Cıravoğlu (Cumhuriyet Gazetesinden) ve Hüsamettin Bozok’un (Yeditepe Dergisi ve Yayınevinin Sahibi) özendirmesi ile 1984’te Yeditepe Yayınları arasında çıktı. Hatta Hüsamettin Bozok, “Hukuku boş ver, sen artık şairsin” der.
1987’de bir grup genç ozanla birlikte Yeni Şiir dergisini çıkardı. 16 sayı yayımlanan bu dergiyi kapatarak ürünlerini 1990’da Ümit Sarıaslan’la birlikte çıkardıkları Anadolu Ekini dergisinde yayımlamaya başladı. Anadolu Ekini, Ocak 2001’e dek aralıklarla 40 sayı yayımlandı.
19 Ocak 1993’te Ankara Sanat Kurumu’nda adına bir toplantı düzenlendi. Bu toplantıda bir konuşma yapan Behçet Aysan, onun “toplumcu ve lirik” yapısına dikkat çekti.
2005 yılı sonunda tek başına çıkarmaya başladığı ve “nitelikli ürün ve para sağladıkça” yayımladığı Tan Edebiyat dergisini ise ancak 6 sayı yayımlayabildi.
2009’dan beri “Fransızcaya sürgün”. Yaşamı boyunca flört ettiği Fransızcayla emekliliğinde “halvet oldu” ve özellikle çağdaş Fransız ozanlarından şiir çevirilerini sürdürüyor.
Cumhuriyet Kitap, Milliyet Sanat, Türk Dili Dergisi, Çağdaş Türk Dili, Edebiyat ve Eleştiri, Kıyı, Pencere, Afrodisyas Sanat, Sunak, ABECE, Öğretmen Dünyası, Novy Orient (Çekoslovakya), Oluşum/Genese (Fransa), Verso (Fransa), À L’INDEX (Fransa) şiir, çeviri ve yazılarının yayımlandığı diğer dergilerden bazılarıdır.
Tarih eğitimi, edebiyat konularında radyo ve televizyon programlarına, şiir ağırlıklı edebiyat söyleşilerine katılmaktadır.
TYS (Türkiye Yazarlar Sendikası), PEN (Uluslararası Yazarlar Derneği) Türkiye merkezi ve TİHAK (Türkiye İnsan Hakları Kurumu) üyesidir.
Yapıtları
Şiir: Ayrılığın ve Ölümün Dışında, Güneş Batarken, Kadir Bey Tarihi, Usulca, Hacı Bektaş Destanı, Yaralı Temmuz (Sivas Kıyını), Başak ve Asma (Ümit Sarıaslan ile birlikte), İki Bulut Yardan Aşağı, Öte–Beri, Tetik ve Kalem, Tan Ağrısı, İnsana İnan (Seçilmiş Şiirler, 1977-2007), Ankara Aydınlığı, Tut Elinden Sabahın, Şiirin Kıyılarında, Complainte Amoureuse/Acı Türküsü Seven Kadının (Fransızca-Türkçe şiir seçkisi), Gelirse Beklediğimi Söyleyin.
Düzyazı: Pireotu (Yazılar), Tarihin Talihsizliği (Tarih öğretimi ve öneriler), Ankara’nın Cumhuriyet Öncesi ve Cumhuriyet Dönemi Eğitimi (Ortak kitap, “Cumhuriyet Dönemi Eğitimi’nin Genel Nitelikleri” bölümü), Dizelerden Denizlere (Şiir duyumsama çalışmaları), Anadolu Anadolu (Gezi yazıları, Ümit Sarıaslan ile birlikte), Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi (İlköğretim 8. sınıf ders kitabı), Ulus Devlet ve Tarih Eğitimi.
Ödülleri
Kıyı Dergisi Nabi Üçüncüoğlu Şiir Ödülü (“Usulca” adlı yapıtı için, 1992)
Kocaeli Üniversitesi Akademik Şiir Ödülü (“İki Bulut Yardan Aşağı” adlı yapıtı için, 1999)
Behçet Aysan Şiir Ödülü (övgüye değer),(“Öte-Beri” adlı yapıtı için, 2000)
Zihni Anadol Anı Anlatı Ödülü (“Baban mı lan bu?” Anlatısı için, 2006)
Bin Çiçekli Bahçe/Yaşar Kemal Şiir Ödülü (“Ejderha Manzumesi” adlı şiiri için, 2015)
Yunus Nadi Şiir Ödülü (“Şiirin Kıyılarında” adlı yapıtı için, 2017)
10 Mayıs 1954 tarihinde Malatya’nın Darende ilçesinde doğdu. Zeynep Hanım ile kendi deyimiyle, “çiftçi, işçi, çerçi” Mustafa Hilmi Paksoy’un oğludur.İlk ve ortaokulu burada, liseyi çeşitli ilerde okudu, Osmaniye lisesinde öğrenimini tamamladı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünü bitirmesinin ardından Eskişehir Anadolu Üniversitesi Tarih Bölümünde lisans eğitimi gördü. 1979’da İzmit’te öğretmenlik görevine başladı. 1983’te İstanbul’a atandı (Halkalı/Taştepe Ortaokulu). Öğretmenliğinin yanı sıra bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne devam etti (1983-1984). Doğuda bir köy okulu (Iğdır/Taşburun) öğretmenliğine atanınca hukuk öğrenimini bıraktı. Yurdun çeşitli yerlerinde öğretmenlik yaptıktan sonra Ankara’ya demir attı. 2OO2 yılında Ankara Çankaya Lisesi tarih öğretmenliğinden emekli oldu. Evli ve bir çocuklu olup, Ankara’da yaşıyor.
Malatya Turan Emeksiz lisesinde okurken Nazım Hikmet, Hasan Hüseyin, Enver Gökçe, Şemsi Belli gibi şairlerden etkilenerek ve toplumsal duyarlılığın da etkisiyle şiir yazmaya başladı. İlk şiirleri 1977 yılında Gerçek gazetesinde yayımladı. İlk şiir kitabı ise, Öner Cıravoğlu (Cumhuriyet Gazetesinden) ve Hüsamettin Bozok’un (Yeditepe Dergisi ve Yayınevinin Sahibi) özendirmesi ile 1984’te Yeditepe Yayınları arasında çıktı. Hatta Hüsamettin Bozok, “Hukuku boş ver, sen artık şairsin” der.
1987’de bir grup genç ozanla birlikte Yeni Şiir dergisini çıkardı. 16 sayı yayımlanan bu dergiyi kapatarak ürünlerini 1990’da Ümit Sarıaslan’la birlikte çıkardıkları Anadolu Ekini dergisinde yayımlamaya başladı. Anadolu Ekini, Ocak 2001’e dek aralıklarla 40 sayı yayımlandı.
19 Ocak 1993’te Ankara Sanat Kurumu’nda adına bir toplantı düzenlendi. Bu toplantıda bir konuşma yapan Behçet Aysan, onun “toplumcu ve lirik” yapısına dikkat çekti.
2005 yılı sonunda tek başına çıkarmaya başladığı ve “nitelikli ürün ve para sağladıkça” yayımladığı Tan Edebiyat dergisini ise ancak 6 sayı yayımlayabildi.
2009’dan beri “Fransızcaya sürgün”. Yaşamı boyunca flört ettiği Fransızcayla emekliliğinde “halvet oldu” ve özellikle çağdaş Fransız ozanlarından şiir çevirilerini sürdürüyor.
Cumhuriyet Kitap, Milliyet Sanat, Türk Dili Dergisi, Çağdaş Türk Dili, Edebiyat ve Eleştiri, Kıyı, Pencere, Afrodisyas Sanat, Sunak, ABECE, Öğretmen Dünyası, Novy Orient (Çekoslovakya), Oluşum/Genese (Fransa), Verso (Fransa), À L’INDEX (Fransa) şiir, çeviri ve yazılarının yayımlandığı diğer dergilerden bazılarıdır.
Tarih eğitimi, edebiyat konularında radyo ve televizyon programlarına, şiir ağırlıklı edebiyat söyleşilerine katılmaktadır.
TYS (Türkiye Yazarlar Sendikası), PEN (Uluslararası Yazarlar Derneği) Türkiye merkezi ve TİHAK (Türkiye İnsan Hakları Kurumu) üyesidir.
Yapıtları
Şiir: Ayrılığın ve Ölümün Dışında, Güneş Batarken, Kadir Bey Tarihi, Usulca, Hacı Bektaş Destanı, Yaralı Temmuz (Sivas Kıyını), Başak ve Asma (Ümit Sarıaslan ile birlikte), İki Bulut Yardan Aşağı, Öte–Beri, Tetik ve Kalem, Tan Ağrısı, İnsana İnan (Seçilmiş Şiirler, 1977-2007), Ankara Aydınlığı, Tut Elinden Sabahın, Şiirin Kıyılarında, Complainte Amoureuse/Acı Türküsü Seven Kadının (Fransızca-Türkçe şiir seçkisi), Gelirse Beklediğimi Söyleyin.
Düzyazı: Pireotu (Yazılar), Tarihin Talihsizliği (Tarih öğretimi ve öneriler), Ankara’nın Cumhuriyet Öncesi ve Cumhuriyet Dönemi Eğitimi (Ortak kitap, “Cumhuriyet Dönemi Eğitimi’nin Genel Nitelikleri” bölümü), Dizelerden Denizlere (Şiir duyumsama çalışmaları), Anadolu Anadolu (Gezi yazıları, Ümit Sarıaslan ile birlikte), Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi (İlköğretim 8. sınıf ders kitabı), Ulus Devlet ve Tarih Eğitimi.
Ödülleri
Kıyı Dergisi Nabi Üçüncüoğlu Şiir Ödülü (“Usulca” adlı yapıtı için, 1992)
Kocaeli Üniversitesi Akademik Şiir Ödülü (“İki Bulut Yardan Aşağı” adlı yapıtı için, 1999)
Behçet Aysan Şiir Ödülü (övgüye değer),(“Öte-Beri” adlı yapıtı için, 2000)
Zihni Anadol Anı Anlatı Ödülü (“Baban mı lan bu?” Anlatısı için, 2006)
Bin Çiçekli Bahçe/Yaşar Kemal Şiir Ödülü (“Ejderha Manzumesi” adlı şiiri için, 2015)
Yunus Nadi Şiir Ödülü (“Şiirin Kıyılarında” adlı yapıtı için, 2017)
Yorumlar
Yorum Gönder