Malatya'da Sazlarımızı Yapanlardan Mehmet Akçalı Aramızdan Ayrıldı
Malatya'da Sazlarımızı Yapanlardan Mehmet Akçalı Aramızdan Ayrıldı
Mehmet Akçalı
Süleyman Özerol
7 Ağustos 2019 günü Mehmet Balkış arkadaşımızın şunları yazdığını okudum.
“Küçük atölyesinin adı "Duygu saz Yapım Evi" idi ama siz bakmayın tabelada saz yapım evi yazdığına. Kanundan kemençeye, gitardan davula, cümbüşten kaval ve neye uttan viyolaya kadar aklınıza gelen hemen her ahşap çalgı aleti imal eden büyük bir usta mahir bir zanaatkâr kardeşimi kalp krizi sonucu kaybettiğimizi derin bir üzüntü ile öğrenmiş bulunmaktayım.
Kederli ailesine ve yakınlarına baş sağlığı dilerken Merhuma da Allahtan gani gani rahmet diliyor, mekânı cennet olsun inşallah diyorum...”
Mehmet Akçalı’yı; ‘Malatya’da Sazlarımızı Yapanlar’ dosyam çerçevesinde 4 Ekim 2005 tarihinde Malatya’da işyerinde kendisinden derlediğim yaşamöyküsünü sizlere sunarak anmak istiyorum.
Halk rahmet eylesin…
7 Ağustos 2019 günü Mehmet Balkış arkadaşımızın şunları yazdığını okudum.
“Küçük atölyesinin adı "Duygu saz Yapım Evi" idi ama siz bakmayın tabelada saz yapım evi yazdığına. Kanundan kemençeye, gitardan davula, cümbüşten kaval ve neye uttan viyolaya kadar aklınıza gelen hemen her ahşap çalgı aleti imal eden büyük bir usta mahir bir zanaatkâr kardeşimi kalp krizi sonucu kaybettiğimizi derin bir üzüntü ile öğrenmiş bulunmaktayım.
Kederli ailesine ve yakınlarına baş sağlığı dilerken Merhuma da Allahtan gani gani rahmet diliyor, mekânı cennet olsun inşallah diyorum...”
Mehmet Akçalı’yı; ‘Malatya’da Sazlarımızı Yapanlar’ dosyam çerçevesinde 4 Ekim 2005 tarihinde Malatya’da işyerinde kendisinden derlediğim yaşamöyküsünü sizlere sunarak anmak istiyorum.
Halk rahmet eylesin…
Mehmet Akçalı
1961 yılında Adıyaman’ın Akçalı köyünde doğdu. İlkokulu köyünde, ortaokul ve liseyi Malatya’da tamamladı. 1974 yılında Malatya’ya göçtü. 1974-1981 yılları arasında Yeşilyurt’un Kuşdoğan, Akçadağ’ın Gölpınar köylerinde çiftçilik yaptı. Askerlikten sonra Milli Eğitim Müdürlüğüne memur olarak girdi (1983).
Çocukluğundan beri ilgi duyduğu bağlama yapımcılığına kendi evinde tekne oyarak başladı. Bağlama yapımcısı Ali Yıldız’ın yanına zaman zaman uğrayarak bilgi alıp kendini yetiştirmeye çalıştı. 1989 yılında bir ay kadar Gaziantep’te Süleyman Ustadan teknik konularda bilgi aldı. Bir süre kendi evinde çalıştı. Karapınar köyünden öğretmen Yusuf Mete’nin özendirmesi ile 1990 yılında oturduğu mahallede işyeri açtı. 1993 yılında da şehir merkezine taşınarak yapımcılığı sürdürdü.
Bağlamanın yanında keman, gitar, mandolin, ut, kemençe gibi müzik aletlerini de yapan Akçalı kendi deneyimlerini de katarak çalışmalarını halen sürdürüyor. Kemençe yapımını Karadenizli Âdem adlı bir öğretmenden öğrenmiş. Müzik aletlerinin yapımında dut, ardıç, gürgen, kestane, akasya, dişbudak gibi ağaçları kullanıyor. Mikadan bağlama ve keman yapımını denemiş ve bağlamada kaliteyi tutturduğunu öne sürüyor.
Malatya’da Adil Tatar ile İstanbul-Gaziantep’te bulunan ustalarla iletişimini sürdürüyor.
Arguvan’ın Çavuş köyünden Erhan Akıncı, Ali Karagöz, Doğan (soyadını anımsayamadı) gibi çıraklar yanında çalışmışlar. Bunlardan kendi adlarına işyeri açan yok.
Beş yıl önce bağlamaya talebin daha yüksek olduğunu, bugün bu oranın yüzde seksen azaldığını belirtiyor, bunun da ekonomik nedenlerden kaynaklandığını ekliyor. Özellikle son iki yılda yaşamın her alanında olduğu gibi kendi alanında da sıkıntı yaşandığını belirtiyor.
“Sazı, iyi ustadan almak gerekir” diyen Akçalı, arayış içinde olduğunu, diğer ustaların da arayış içinde olmaları gerektiğini söylüyor.
1987’den beri bağlama çalıyor. Hem sağ, hem de solak olarak bağlama çalmayı kendi kendine öğrenmiş. Yerel televizyonlar bağlama yapımcılığı ve sorunları konularında üç kez kendisi ile program yapmışlar.
İyi bir dinleyici olarak halk müziği dışında müzik dinlemediğini belirten Akçalı, teknik konulardaki (Kaset, CD, televizyon, bilgisayar vb.) gelişmelerin olumsuz etkilerine karşılık, “Bu belki bir dönemeçtir. Ama halk müziği önemlidir” diyor.
Mesleği ile ilgili ilginç bir anısını şöyle anlatıyor.
“Bir gün bir öğretmen arkadaşla işyerindeyken bir müşteri geldi. Elinde bir bağlama sapı vardı. Sapı uzatarak, “Usta, buna bir tekne yapasın” dedi.
Gülmeye başladık. Bu, “şu tekere bir araba yap” demeye benziyordu.”
Çocukluğundan beri ilgi duyduğu bağlama yapımcılığına kendi evinde tekne oyarak başladı. Bağlama yapımcısı Ali Yıldız’ın yanına zaman zaman uğrayarak bilgi alıp kendini yetiştirmeye çalıştı. 1989 yılında bir ay kadar Gaziantep’te Süleyman Ustadan teknik konularda bilgi aldı. Bir süre kendi evinde çalıştı. Karapınar köyünden öğretmen Yusuf Mete’nin özendirmesi ile 1990 yılında oturduğu mahallede işyeri açtı. 1993 yılında da şehir merkezine taşınarak yapımcılığı sürdürdü.
Bağlamanın yanında keman, gitar, mandolin, ut, kemençe gibi müzik aletlerini de yapan Akçalı kendi deneyimlerini de katarak çalışmalarını halen sürdürüyor. Kemençe yapımını Karadenizli Âdem adlı bir öğretmenden öğrenmiş. Müzik aletlerinin yapımında dut, ardıç, gürgen, kestane, akasya, dişbudak gibi ağaçları kullanıyor. Mikadan bağlama ve keman yapımını denemiş ve bağlamada kaliteyi tutturduğunu öne sürüyor.
Malatya’da Adil Tatar ile İstanbul-Gaziantep’te bulunan ustalarla iletişimini sürdürüyor.
Arguvan’ın Çavuş köyünden Erhan Akıncı, Ali Karagöz, Doğan (soyadını anımsayamadı) gibi çıraklar yanında çalışmışlar. Bunlardan kendi adlarına işyeri açan yok.
Beş yıl önce bağlamaya talebin daha yüksek olduğunu, bugün bu oranın yüzde seksen azaldığını belirtiyor, bunun da ekonomik nedenlerden kaynaklandığını ekliyor. Özellikle son iki yılda yaşamın her alanında olduğu gibi kendi alanında da sıkıntı yaşandığını belirtiyor.
“Sazı, iyi ustadan almak gerekir” diyen Akçalı, arayış içinde olduğunu, diğer ustaların da arayış içinde olmaları gerektiğini söylüyor.
1987’den beri bağlama çalıyor. Hem sağ, hem de solak olarak bağlama çalmayı kendi kendine öğrenmiş. Yerel televizyonlar bağlama yapımcılığı ve sorunları konularında üç kez kendisi ile program yapmışlar.
İyi bir dinleyici olarak halk müziği dışında müzik dinlemediğini belirten Akçalı, teknik konulardaki (Kaset, CD, televizyon, bilgisayar vb.) gelişmelerin olumsuz etkilerine karşılık, “Bu belki bir dönemeçtir. Ama halk müziği önemlidir” diyor.
Mesleği ile ilgili ilginç bir anısını şöyle anlatıyor.
“Bir gün bir öğretmen arkadaşla işyerindeyken bir müşteri geldi. Elinde bir bağlama sapı vardı. Sapı uzatarak, “Usta, buna bir tekne yapasın” dedi.
Gülmeye başladık. Bu, “şu tekere bir araba yap” demeye benziyordu.”
Yorumlar
Yorum Gönder