Cumali Filinte

Cumali Filinte

Hekimhan’da fotoğrafçılık yapan ve “Bıyıklı Yahya” adıyla tanıdığımız bir fotoğrafçı vardı. Diğer fotoğrafçı ise Cumali Filinte idi. Onu da Taşhan’a giden yoldaki dükkânı ile tanıyorduk; Foto Bella… 

Hekimhan dergisinin Güz 2018 (4.) sayısında kendisinden söz etmek istedik. Ancak bilgileri güncellemek amacıyla çocukları Fatih ve Murat ile görüşerek daha geniş belge oluşturmayı amaçladık. Aynı uğraşı içinde olan çocuklarından da söz edelim dedik. 

Önceki gün arayan Güngör Bebek hastanede olduğunu söyledi.  Bugün (25 Ekim 2018 Perşembe) ise Malatya'da aramızdan ayrıldı. 

Hak rahmet eylesin.

31 Ağustos 2007 tarihinden kendisinden derlediğim biçimi ile yaşamöyküsünü sizlerle paylaşıyor, saygıyla anıyorum.

Hekimhan’da Eski Bir Fotoğrafçı; Cumali Filinte

1937 yılında Malatya’da doğdu. İlköğrenimini burada tamamladı. 1951-1953 yılları arasında kunduracılık, 1953-1957 yılları arasında şoförlük yaptı. Askerliğini 1957-1959 yılları arasında Kâhta’da yaptı (jandarma olarak 30 ay). Askerlik dönüşünden 1963 yılına kadar Malatya’da Atatürk Caddesinde Merih Pastanesini işletti. 1963 yılında, 1953 yılından beri fotoğrafçılıkla uğraşan ağabeyi Mehmet Filinte’nin yanında, Foto Sabah’ta fotoğrafçılığa başladı. 1968 yılında Bingöl’de fotoğrafçılık yaptı. 1969 yılında İstanbul’a giderek düğün salonlarında “şip-şak” fotoğrafçılığı yaptı. Bir süre de Stüdyo Bella’da çalıştı. 1975 yılı Şubatında Hekimhan’a geldi, İnönü Caddesinde (Eski Cami Yolu) Foto Hekimhan adıyla işyerini açtı. Beş yıl sonra İstanbul’da çalıştığı işyerinin adından esinlenerek Foto Hekimhan adını Foto Bella olarak değiştirdi. 2002 yılında karşısında, kuzeye bakan dükkâna taşındı. Halen sanatını burada sürdürmektedir.

Üçü kız, üçü erkek 6 çocuk sahibidir. Çocuklarından büyük oğlu İstanbul’da, 1976 doğumlu küçük oğlu Fatih Filinte 2005 yılından buyana yanında fotoğrafçılık yapmakta, bilgisayarlık işlerini de yürütmektedir. Yanında pek çok çalışan olmuş, bunlardan Gürdal Ulaş Hekimhan’da (Foto Gamze), Cumali Ateş Malatya’da (Foto Hayat) kendi işyerlerini açmışlar, büyük çoğunluğu ise başka mesleklere geçiş yapmışlardır.

Hekimhan’da bulunan üç fotoğrafçıdan en eskisi olan Foto Bella, Cumali Filinte ile özdeşleşmiştir. Hekimhan ve köylerinden yüz binden fazla kişinin vesikalık, Hekimhan’ın manzara fotoğraflarını çekmiş ve halen bu işi sürdürmektedir. Elindeki yüz binden fazla siyah-beyaz vesikalık filmden ölenlerinkini ayırmaktadır.

“Haftalık” kavramı ile ilgili olarak; “Özenme, rötuş ve benzeri düzenlemelerden dolayı fotoğrafı müşteriye yaklaşık bir haftada teslim ediyorduk” açıklamasını yapan Cumali Filinte, “Vesikalık fotoğraf çekerken nelere dikkat edilmeli?” sorumuzu da şöyle yanıtladı:

“Vesikalık fotoğraf çekerken pozu adama göre yönlendirmek gerek. Adamın yüz biçimine, saçına, bakışına, giyimine dikkat edilmeli. Herkese farklı poz verdirilmeli...”

Fotoğrafçılık serüven ile ilgili olarak ise şunları anlatıyor:

“Siyah-beyazları kendim banyo yapardım. Renkli fotoğrafta hiç banyo yapmadım. 1977-1978 yıllarında renklileri Almanya’ya gönderirdim. Yaklaşık bir ayda gelirdi. 1982’de İstanbul’a göndermeye başladım. Daha çok da Foto Serengil ile çalışırdım. Bir haftada gelirdi. Renkliye rağbet de artmıştı. Bir zamanlar polaroid çıktı. Polaroid ile dörtlü vesikalık fotoğraf çekiyorduk.

Foto Sümer’den aldığım ve uzun süre kullandığım elli yıllıktan fazla olan makineyi Malatya müzesine armağan ettim. Elimdeki “Miranda” marka amatör makine de elli yıllıktan fazla. Halen bu makine ile fotoğraf çekiyorum.

Dijital fotoğraf çıkalı amatör film yok denecek kadar az geliyor. Bilgisayar hiç kullanmadım. Bundan sonra da öğrenemem. Bilgisayarla ilgili işleri oğlum Fatih yapıyor. Ben daha çok düğünlerde fotoğraf çekiyorum.

İşlerimiz daha çok okulların açılışı sıralarında yoğunlaşıyor. Ondan sonra pek olmuyor. Bazen CD aktarımı ileri geliyor...”

Yetmiş yaşına kadar fotoğrafçılık sanatını sürdüren Cumali Filinte Malatya’da yaşıyor…

NOT: Hekimhan dergisinin Kış 2019 (5.) sayısında ayrıntılı olarak yer vereceğiz.